Teknoloji her gün gelişiyor ve değişiyor. Bu hızlı değişimin içinde becerilerimizi geliştirmek bilgilerimizi güncel tutmak hepimizin zaman zaman zorlandığı bir durumdur. Bu yüzden de “Teknoloji Okuryazarlığı” hepimiz için büyük bir öneme sahiptir. Teknoloji okuryazarlığı ile ilgili yazımıza Neil Postman’ın sevdiğim bir sözüyle başlamak isterim: “Teknoloji, bilgiyle donanmış bir zihinle birleştiğinde gerçek bir güç halini alır. Ancak, sadece teknolojik araçları kullanmak, gerçek anlamda teknoloji okuryazarlığından uzak bir deneyim sunar.”
Teknoloji okuryazarlığı tanımı gelişimini durmaksızın sürdüren teknoloji ve bu gelişimin öneminin farkında olup takip eden ve sorunlarını bu teknolojiyi kullanarak çözen kişilere denir. Peki hepimiz aktif bir şekilde güncel teknolojiyi sorunlarımızın çözümünde kullanıyor muyuz? Bu sorunun cevabı kimisi için evet, kimisi için hayır ve işte teknoloji okuryazarının farkı da bu noktada ortaya çıkıyor. Hepimiz teknolojiyi belirli alanlarda hayatımıza dahil edip sorunlarımızı çözmek için kullanıyoruz, teknoloji okuryazarlığına bu da dahil ama sadece bu değil. Biraz daha açmak gerekirse; yapay zekadan big dataya, blok zincirinden sanal gerçekliğe, metaverse’ten web 3.0’a, cloud sistemlere uzanan çok geniş bir başlık alanından bahsediyorum.
Bu popüler başlıklar kısaca:
Yapay Zeka: Bildiğimiz kısaltma adı ile ai bilgisayar sistemlerinin insan benzeri zekâ ve öğrenme yetenekleri kazandırma teknolojisidir.
Big Data: Geleneksel veri işleme yöntemlerinin yapamadığı hacimli ve karmaşık verileri analiz edip anlamlı veriler elde eden teknolojidir.
Blok Zinciri: Diğer adıyla blokzinciri, bir ağ üzerinde güvenli, şeffaf veri saklama teknolojisidir.
Sanal Gerçeklik: Diğer adıyla VR, bilgisayarda oluşturulan kullanıcıların etkileşime girdiği simüle edilmiş bir ortamdır.
Metaverse: Sanal ve gerçek dünyaların bir araya geldiği, etkileşimli bir dijital evrendir.
Web 3.0: Daha akıllı, kişiselleştirilmiş bir yapıya sahip internet ortamı.
-Bulut Sistemleri: Diğer adıyla Cloud sistem, verilerin depolanması, işlenmesi ve paylaşılması için internet üzerinde sanal sunucuları kullanmamızı sağlayan teknolojidir.
Hepsine hakim olmak bir anda mümkün olmayabilir, ama zamanla teknoloji okuryazarlarığına dahil olmak isteyenler için birkaç önerim var. Öncelikle başlıkları öğrenmemiz gerekiyor, detaylı araştırmayı internetten sürdürebiliriz. Başlıklarımızın tanımlarını öğrendikten sonra detaylı bilgiyi hatta kullanıcı deneyimini de duymak için konuyla ilgi podcastlar dinleyebilir, YouTube videolarını inceleyebiliriz. Zamanı olanlar için bu noktada konuyla ilgili kitapları okumayı da önerebilirim. Bilgi ve becerilerimiz biraz daha derinleştirdikten sonra konuyla alakalı çeşitli atölyelerde birebir deneyerek bilgilerimizi pekiştirip yeni şeyler öğrenebiliriz. Bu adımları her başlık için uyguladığımızda günümüz teknolojilerine genel hatlarıyla hakim olabileceğimizi söyleyebilirim. Aynı sorunları ve eksikleri hepimiz hayatlarımızda deneyimliyoruz. Bazen zor durumda kalarak son teslim tarihlerine yetişmeye çalışırken bazen bir sohbette bu eksikliği hissediyoruz. Bu duruma bir örnek vermem gerekirse şu anda içinde bulunduğum girişimin bir marka yüzüne ihtiyacı vardı. Bu marka yüzünü hem ürünümüzün ambalajlarında hem de sosyal medyada tanıtım amaçlı kullanacaktık. Bu durumda aslında yapay zeka ile bu marka yüzünü yaratabileceğimi biliyordum ama nasıl yapabileceğimi bilmiyordum. Burada yazdığım tüm adımları kendim de gerçekleştirdim, ve aslında güncelden ne kadar koptuğumu gördüm. Kendim için de neleri bilmediğimi görmek güzel bir farkındalık oldu. Podcastlar sayesinde bilmediğim çeşitli yapay zeka toollarının adını öğrendim, videolardan nasıl kullandıklarını öğrendim. Ve bu bilgilerimi girişimimin çeşitli ihtiyaçlarını gidermek için kullandım. Teknoloji okuryazarlığının bir diğer başlığı ise güvenli internet başlığı olarak sayabiliriz. İnternetteki dijital kütüphanelerden, çevrimiçi platformlardan faydalanarak güvenli bilgiye ulaşma yolları, ulaştığımız bilgilerin doğruluğunu sağlama becerilerimiz, güvenli internet kullanımı ve internetteki tehlikeler hakkında bilinçli olmaktır.
Sonuç olarak teknoloji okuryazarlığının teknolojiyle sürekli gelişip, değiştiğini öğrendik. Gelişen her teknolojiyi akışta kalarak takip edebileceğimizi ve yazıda bahsettiğim adımları gerçekleştirerek becerilerimizi geliştirip, bilgilerimizi güncel tutabiliriz. Öyleyse teknoloji okuryazarlığımızı bu adımlarla geliştirmeye, yaşadığımız yüzyılın teknolojileri bizden daha da uzaklaşmadan, kaçmadan yakalamaya hazır mısınız?
Beyza Nur Bilgi